چسبندگی هزینه و اینرسی هزینه: مدل دو محرک هزینه‌ای از رفتار نامتقارن هزینه‌ها

با توجه به مدل رفتار نامتقارن هزینه، مدیران نقشی فعال در تعیین رفتار هزینه با افزودن یا حذف منابع همزمان با تغییرات در حجم فعالیت دارند. مدل‌های رفتار نامتقارن هزینه در پژوهش‌های پیشین، چگونگی رفتار هزینه‌ها با تغییرات در فروش را به عنوان محرکی برای تغییر در حجم فعالیت در نظر گرفته‌اند. این پژوهش با معرفی و بکارگیری مفهوم اینرسی هزینه در تبیین رفتار نامتقارن هزینه‌ها سعی در بسط مبانی نظری و پژوهش‌های پیشین در این موضوع را دارد. این مورد با افزودن محرک تغییرات در اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات به مدل اندرسون و همکاران (2003) انجام شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 130 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1394-1382 است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان داد که مدل بسط یافته دارای توان توضیح‌دهندگی بیشتری در چسبندگی هزینه‌ها نسبت به مدل پیشین است. افزون بر این، فرضیه‌ی بیشتر بودن اینرسی هزینه نسبت به چسبندگی هزینه در مدل بسط یافته تایید نشد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که روند تغییرات فروش سال‌های قبل در شکل‌گیری انتظارات مدیران تاثیرگذار است به گونه‌ای که با توجه به روند صعودی (نزولی) فروش سال‌های قبل دیدگاه مدیران نسبت به سطح عملکرد دوره آتی خوش‌بینانه (بدبینانه) می‌شود و انتظار دارند که روند صعودی (نزولی) شامل عملکرد دوره آتی نیز شود. در شرایط خوش‌بینانه (بدبینانه) مدیران تمایل بیش‌تری (کمتری) به نگهداری منابع مازاد، حتی در صورت کاهش عملکرد دوره جاری، نشان می‌دهند و در نهایت باعث ایجاد چسبندگی (ضد چسبندگی) هزینه‌ها می‌شود.